Stowarzyszenie Autorów Polskich wystąpiło z inicjatywą obchodzenia roku 2002 jako Roku Bertranda Russella w Polsce.
18 maja 2002 roku mija 130 rocznica urodzin Bertranda Russela - laureata Nagrody Nobla w dziedzinie literatury, członka Brytyjskiej Izby Lordów, wielkiego filozofa i matematyka, sławnego publicysty i przywódcy ruchów społecznych.
Bertrand Russell pozostawił wielki dorobek autorski, który z powodu cenzury politycznej przez kilkadziesiąt lat był w naszym, kraju mało znany. Russell był przyjacielem Józefa Conrada Korzeniowskiego. Ten fakt spowodował bliższe, życzliwe zainteresowanie się Russella sprawami Polski, czego wyrazem był m.in. wstęp Russela do angielskiego wydania „Innego świata” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. Ułatwił on dotarcie książki do wielotysięcznej rzeszy czytelników po obu stronach Atlantyku, wbrew stanowisku niektórych gremiów politycznych Zachodu przeciwnych „irytowaniu Stalina” - powiedział Eugeniusz Orłow, prezes Rady Głównej Stowarzyszenia Autorów Polskich.
Rada Główna Stowarzyszenia Autorów Polskich zwróciła się do marszałka senatu o objęcie funkcji przewodniczącego Komitetu Organizacyjnego Roku Bertranda Russella w Polsce.

Pierwsza w Warszawie rzeźba prawdziwie nasycona radością

Rzeźba Appolina kierującego czterokonnym rydwanem, która uwzględniona jest w planach architektonicznych teatru z 1825 roku, a nigdy nie była wykonana, pojawi się w marcu u szczytu głównej fasady Teatru Wielkiego-Opery Narodowej.

Wizerunek Kwadrygi, która miała zdobić fronton teatru, uwzględnił w swych planach z 1825 roku włoski architekt Antonio Corazzi. Wybuch i upadek Powstania Listopadowego uniemożliwił realizację tego zamysłu, a obszerny piedestał u szczytu głównej fasady gmachu Teatru Wielkiego pozostał pusty przez blisko dwa stulecia.

Pomysł umieszczenia na nim rzeźby Appolina wyszedł od dyrektora teatru Waldemara Dąbrowskiego.

„Jeśli spojrzeć na fasadę Teatru Wielkiego, bardzo wyraźnie widać pewnego rodzaju podest przygotowany do ekspozycji rzeźby. Trudno sobie wyobrazić, żeby mistrz rangi Corazziego od tak bez powodu taką przestrzeń wykreował. Idąc więc tropem "bolesnego braku czegoś", dotarłem do dokumentów, które świadczą, że w oryginalnym projekcie była tam triumfalna rzeźba” - powiedział PAP Waldemar Dąbrowski.

„Uznałem, że czas umieścić na fasadzie tą wspaniałą rzeźbę i oddać tym samym corazziański charakter projektu” - dodaje dyrektor. Jego zdaniem będzie to pierwsza w Warszawie rzeźba „prawdziwie nasycona radością”.

Autorami nowego projektu Kwadrygi są profesorowie warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych: rektor Adam Myjak i dziekan Wydziału Rzeźby Antoni Janusz Pastwa.

„To autorski projekt artystów idący tropem corazziańskim. Sam szkic Corazziego, który się zachował jest niewiele większy od znaczka pocztowego, oddaje więc tylko ikonograficzny sens tego dzieła” - twierdzi Dąbrowski.

Odsłonięcie rzeźby planowane jest na 3 maja.

Laureat otrzymał kubeczek

Profesor Michał Głowiński został tegorocznym laureatem przyznawanej w Krakowie nagrody im. Kazimierza Wyki. N/z (fot. Jacek Bednarczyk/pap): laureat ogląda kubeczek otrzymany od Wisławy Szymborskiej (w głębi).

Sophie Marceau ofiarą napadu

Znana francuska aktorka Sophie Marceau padła ofiarą napadu. Bandyci zabrali jej samochód - poinformował w piątek paryski dziennik „Le Parisien”. Do napadu doszło w podparyskim Neuilly-sur-Seine w nocy z wtorku na środek. 35-letnia Marceau została zaatakowana w podziemnym parkingu pod własnym domem, gdy wracała sama ze spektaklu w sali L'Olympia. Aktorka będąca w czwartym miesiącu ciąży nie ucierpiała w wyniku ataku. Przeżyła jednak szok. Bandyci uciekli skradzionym Volkswagenem Passatem.

Zwiastun „Weisera” najlepszy

Rok 2002 prawdopodobnie będzie Rokiem Kiepury

Prezydium sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu ma przygotować projekt uchwały Sejmu o ustanowieniu rozpoczynającego się roku - rokiem Jana Kiepury. Setna rocznica urodzin artysty przypada właśnie w tym roku.
Do przygotowania projektu uchwały zobowiązali prezydium komisji jej członkowie. Projekt w ciągu dwóch tygodni ma trafić pod obrady Sejmu.
Wniosek o ogłoszenie 2002 roku rokiem Kiepury zgłosiła Rada Miejska w Sosnowcu - rodzinnym mieście śpiewaka. Poparło go Ministerstwo Kultury. Wiceminister Rafał Skąpski powiedział podczas czwartkowego posiedzenia komisji, że do resortu wpłynęły już liczne inicjatywy krajowe i zagraniczne związane z obchodami setnej rocznicy urodzin Kiepury. „Żadna nie zawiera w sobie oczekiwań finansowych wobec budżetu państwa” - podkreślił przedstawiciel ministerstwa. W obchody Roku Kiepury zamierza się też włączyć Opera Narodowa.
Z okazji setnej rocznicy urodzin śpiewaka, 16 maja 2002 roku, w Sosnowcu ma zostać odsłonięty pomnik Kiepury. Patronat nad jego budową objęła żona Kiepury Marta Eggerth. Rocznicowe uroczystości odbędą się m.in. w Los Angeles, Chicago, Wiedniu i Australii. W Polsce powstanie film o Kiepurze. Przygotowywany jest także koncert galowy w Teatrze Wielkim-Operze Narodowej w Warszawie, którego gościem honorowym będzie Marta Eggerth.

Jan Kiepura urodził się w Sosnowcu 16 maja 1902 roku. Chętnie przyznawał się do miasta swojego urodzenia - mawiał o sobie „chłopak z Sosnowca”. Zdarzało mu się także używać stylizowanej gwary śląsko-dąbrowskiej.
Kształcił się u Wacława Brzezińskiego i Tadeusza Leliwy. Dla śpiewu przerwał studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim. Zadebiutował w 1925 roku na scenie Teatru Wielkiego w Warszawie w tytułowej partii w „Fauście” Charlesa Gounoda. Z Warszawy pojechał do Wiednia, gdzie wystąpił w „Tosce” Giacomo Pucciniego. Okrzyknięto go „następcą Carusa”.
Zrobił błyskotliwą karierę artystyczną. Śpiewał w La Scali w Mediolanie, Operze Komicznej w Paryżu, Metropolitan Opera w Nowym Jorku, na scenach Londynu, Kopenhagi, Pragi, Wenecji, Berlina, Chicago i Buenos Aires.
Przez rok z sukcesami występował w operetce „Wesoła wdówka” Ferenca Lehara na Broadway'u. Z tym samym spektaklem objechał wiele miast Stanów Zjednoczonych, Anglii, Francji, Włoch i Niemiec, za każdym razem przygotowując odpowiednią dla danego kraju wersję językową.
Był ceniony nie tylko za piękny i sprawny głos, ale także zdolności aktorskie, dobrą prezencję i emanującą z wykonywanej przez niego muzyki radość śpiewania.
Powstało wiele filmów z myślą o nim jako aktorze, m.in. „Kocham wszystkie kobiety” Carla Lamaca czy „Pieśń dla Ciebie” Maurice'a Elvey'a. Były to najczęściej pogodne historie miłosne - realizowane m.in. przez wytwórnie niemieckie i amerykańskie. Piosenki z filmów szybko stawały się przebojami. W niektórych filmach partnerowała mu żona, wybitna śpiewaczka Marta Eggerth. Miał tłumy wielbicieli. Zdarzało mu się śpiewać dla nich na ulicy na dachu samochodu, w poczekalni dworcowej, na lotnisku i balkonie hotelowym.
Po wybuchu II wojny światowej zerwał wszystkie kontrakty filmowe podpisane z niemieckimi wytwórniami. Wyjechał do Stanów Zjednoczonych i wkrótce przyjął obywatelstwo tego kraju. Aby zamanifestować swój patriotyzm, pokazywał się w stroju Polaka zesłanego na przymusowe roboty, oznaczonym literą „P”. Po wojnie kilkakrotnie przyjeżdżał do Polski - po raz pierwszy w 1958 roku.
Wielokrotnie występował z koncertami, z których dochód był przeznaczany na cele społeczne - przed wojną np. na rzecz odbudowy floty polskiej, dzieci-ofiar wojny domowej w Hiszpanii, ofiar powodzi, Funduszu Obrony Narodowej. Podczas wojny śpiewał żołnierzom na Linii Maginota i przeznaczył pieniądze z koncertu nowojorskiego na potrzeby walczącej Polski.
Artysta zmarł nagle 15 sierpnia 1966 roku w swoim mieszkaniu w Harrison, w amerykańskim stanie Nowy Jork. Zgodnie z jego życzeniem jego ciało zostało przewiezione do Polski i spoczęło na warszawskich Powązkach. Żegnały go tłumy warszawiaków.

Natalia Oreiro wyszła za mąż

Nie wiadomo dokładnie kiedy do tego doszło, ale faktem jest, że znana z argentyńskiej telenoweli „Zbuntowany anioł” urugwajska aktorka Natalia Oreiro wyszła za mąż. Niespodziewanie, w wielkim sekrecie i bez rozgłosu, związała się węzłem małżeńskim z liderem argentyńskiej grupy rockowej „Divididos”, Ricardo Mollo.
Ślub, jak donosi argentyńska prasa, a za nią środki masowego przekazu niemal wszystkich krajow kontynentu latynoamerykanskiego - najprawdopodobniej odbył się w Brazylii, natomiast skromne przyjęcie weselne nowożeńcy zorganizowali w piątek w stolicy Argentyny, Buenos Aires, gdzie pan młody posiada willę.

Profesor Gąbka powraca do księgarń

W lutym do księgarń trafi pierwszy tom nowego wydania przygód profesora Gąbki - bohatera klasyki polskiej literatury dla dzieci i jednej z najpopularniejszych polskich dobranocek.
Spektakularny sukces Harry'ego Pottera pokazał wydawcom, jak ważny i chłonny jest rynek książek dla dzieci. Wydawnictwo Literackie postanowiło przypomnieć czytelnikom klasykę polskiej literatury dla dzieci - przygody profesora Baltazara Gąbki, Dona Pedro, Bartoliniego Bartłomieja i Smoka Wawelskiego. Kolejne trzy tomy przygód poddanych Króla Kraka ukażą się w ciągu zaledwie czterech miesięcy: publikację „Porwania Baltazara Gąbki” zapowiedziano na luty, w kwietniu ma trafić do księgarń „Misja profesora Gąbki”, zaś w maju można oczekiwać trzeciej części zatytułowanej „Gąbka i latające talerze”.
Każdy tom powieści Stanisława Pagaczewskiego uzupełniają ilustracje Alfreda Ledwiga. Będą się one jednak różniły od rysunków znanych z poprzednich wydań kolorem, który opracowano na nowo. Trylogia Stanisława Pagaczewskiego o przygodach profesora Baltazara Gąbki to klasyka literatury dziecięcej. Książki, choć przeznaczone dla młodego czytelnika, znajdują wielbicieli także wśród dorosłych czytelników.

Spór o prawa autorskie do animowanej postaci psa Reksia

Rozgorzał kolejny spór o prawa autorskie do animowanych postaci ze Studia Filmów Rysunkowych w Bielsku-Białej. Dyrekcja Studia uważa, że wdowa po twórcy Reksia bezprawnie rozporządza wizerunkiem pieska.
Halina Filek-Marszałek, wdowa po Lechosławie Marszałku, uważa natomiast, że ma prawo, by sprzedawać wizerunek bohatera popularnych kreskówek poza filmem.
Wizerunek Reksia wykorzystywany jest w reklamie oraz w wydawnictwach dla dzieci. Wkrótce pojawić się mają na rynku także maskotki.
Spór toczy się wokół umowy podpisanej w 1977 roku. Zdzisław Kudła, dyrektor SFR, powiedział w środę w rozmowie z PAP, że Lechosław Marszałek sprzedał wówczas Studiu pełnię praw do postaci, czyli także prawa pozafilmowe. Dopiero będąc ich posiadaczem można wyrazić zgodę na używanie zastrzeżonego wizerunku postaci, na przykład w reklamie.
Halina Filek-Marszałek, w rozmowie z dziennikarzem regionalnego dziennika „Trybuna Śląska”, powiedziała natomiast, że umowa dotyczy jednorazowej zapłaty za projekt Reksia. Jej zdaniem, umowa nie oznacza sprzedania praw autorskich. Co więcej, wdowa twierdzi, że w umowie znalazł się zapis, iż autor ma prawo wykorzystywać wizerunek poza dziełami filmowymi.
W przypadku większości bohaterów filmów, które powstały w Bielsku-Białej, Studio nie ma praw do pozafilmowego wykorzystywania postaci. Tak jest przykładowo z postaciami z serialu o Baltazarze Gąbce. „W przypadku Reksia jest jednak inaczej” - powiedział Kudła.
W sprawie praw do Reksia doszło już do pierwszego spotkania prawników obu stron. Nie przyniosło ono żadnych efektów. „Jeżeli dalej tak pójdzie, sprawa najprawdopodobniej trafi do sądu” - uważa Zdzisław Kudła.
„Przygody Reksia” są jednym z najpopularniejszych seriali animowanych. Pierwszy odcinek ukazał się w 1967 roku i nosił tytuł „Reksio poliglota”. W bielskim studio powstało 65 odcinków serialu.
Najgłośniejszy dotychczas spór o prawa autorskie do postaci stworzonych w SFR doprowadził na salę sądową twórców „Bolka i Lolka” - Alfreda Ledwiga i spadkobierców nieżyjącego już Władysława Nehrebeckiego. Spór toczył się o ich procentowy udział w powstaniu postaci Bolka i Lolka. Sprawa trafiła do katowickiego Sądu Apelacyjnego.

Rambo kontra Osama bin Laden