Szersza prezentacja młodej literatury niemieckojęzycznej w bieżącym numerze kwartalnika „FA-art” nawiązuje do dwóch numerów pisma, które młodej literaturze niemieckojęzycznej poświęciliśmy w latach 90. (2/1995 oraz 3/1996). Wtedy opublikowaliśmy teksty kilkudziesięciu prozaików i poetów niemieckojęzycznych urodzonych w latach 50. i 60. – wielu z nich stało się ważnymi postaciami życia literackiego. Tym razem postanowiliśmy zaprezentować młodszych autorów, a za datę graniczną przyjęliśmy rok urodzenia 1970. Ta generacja autorów jest w Polsce wciąż mało znana, choć literaturę niemieckojęzyczną wydaje się w naszym kraju i czyta, w czym duża zasługa tak ambitnych projektów, jak seria „Kroki / Schritte”.

Wybierając teksty, zupełnie świadomie zrezygnowaliśmy z tekstów uznanych trzydziestolatków, takich jak Saša Stanišić, Terézia Mora, Juli Zeh czy Daniel Kehlmann. Umieściliśmy natomiast teksty innych autorów, takich jak Judith Hermann czy Julia Franck, których książki ukazały się wprawdzie w małych polskich oficynach, ale na razie nie spotkały się – uważamy, że niesłusznie – z zainteresowaniem polskiej krytyki i czytelników. Przy wyborze poetów i poetek zmuszeni byliśmy pominąć kilkoro autorów – przykładowo Sabine Scho, Geralda Fiebiga, Anję Utler – którzy działają na pograniczu literatury i performance’u lub stanowią skrajnie trudne wyzwanie dla tłumacza.

Mamy świadomość, że dokonany przez nas wybór jest niekompletny i arbitralny: oprócz kryterium wiekowego, kierowaliśmy się przede wszystkim chęcią pokazania różnorodności podejmowanych tematów, wielości stylów i brzmień w młodej niemieckojęzycznej literaturze. Staraliśmy się jednak o zachowanie pewnej równowagi. W ten sposób wyłoniliśmy grupę twórców, która nie może reprezentować całej literatury niemieckojęzycznej, ale w której obecni są przedstawiciele różnych grup narodowościowych (Niemcy ze wschodnich i zachodnich landów, Austriacy, Szwajcarzy, berlińczycy z wyboru), liczna grupa młodych pisarek (Fräuleinwunder), twórcy literatury popularnej, tak zwani autorzy migracyjni, literaci nastawieni na rynkowy sukces, Młodzi Dzicy, absolwenci Lipskiego Instytutu Literatury i uczestnicy konkursu literackiego im. Ingeborg Bachmann z Klagenfurtu. W sumie prezentujemy 16 fragmentów prozy i 20 zestawów wierszy. Poza prezentacją, ale w związku tematycznym z literaturą niemieckojęzyczną, pozostają niektóre publikowane w niniejszym numerze teksty w dziale szkiców i recenzji.

Większość publikowanych fragmentów prozy i wierszy przetłumaczyli z języka niemieckiego rówieśnicy autorów, niektórzy z nich wcześniej potwierdzili swe translatorskie umiejętności w rozstrzygniętym przez nas na początku bieżącego roku konkursie, który był elementem całego projektu, a został zorganizowany we współpracy z Centrum Informacji o Książce Niemieckiej w Warszawie.

Przygotowując niniejszą prezentację młodej literatury niemieckojęzycznej, pracowaliśmy w zespole, w którym Isabelle Vonlanthen i Andreas Volk zajmowali się przede wszystkim zgodnością tłumaczeń z niemieckimi oryginałami, Tomasz Gerszberg redakcją wierszy, zaś Konrad C. Kęder redakcją prozy. Cały projekt, na który składają się oprócz wydania specjalnego numeru „FA-artu” także konkurs i warsztaty dla tłumaczy oraz spotkania promocyjne z udziałem zagranicznych gości, mające odbyć się w grudniu tego roku, nie mógłby jednak zostać zrealizowany bez dużego wkładu pracy Moniki Lipskiej i Małgorzaty Nadwadowskiej.

Osobne podziękowania za pomoc w realizacji projektu należą się byłej dyrektor Centrum Informacji o Książce Niemieckiej w Warszawie Ninie Klein, przedstawicielce Frankfurckich Targów Książki Vladce Kupskiej, dyrektorowi Instytutu Goethego w Warszawie Martinowi Wälde oraz attaché kulturalnemu ambasady Republiki Federalnej Niemiec w Polsce Jensowi Lütkenhermowi. Całość projektu nie mogłaby zostać zrealizowana bez wsparcia instytucji, które wymieniamy na sąsiedniej stronie. Wszystkim współorganizatorom, donatorom i przyjaciołom „FA-artu” serdecznie dziękujemy.

Tomasz Gerszberg, Konrad C. Kęder, Andreas Volk, Isabelle Vonlanthen